دوماه ماه پیش تقویت کننده مارک بیس یک نوازنده را برای نعمیر اوردن .دستگاه از کشوری خریداری شده بود که برق AC ان 220 نبود و وقتی اشتباها در ایران به برق زدن ....تقویت کننده خاموش شد .
مارک بیس را من چندساله تعمیر میکنم .مارک بیس هرگز اطلاعات تعمیر و نقشه را منتشر نکرده .در این مدل مارک بیس تقویت کننده را با تکنیک تقویت کننده کلاس D ساخته .بر خلاف انچه که نوازنده بیس در مورد این تقویت کننده فکر میکنند ... مدار ان کاملا در محدوده یک کار صوتی با کلاس Dهست .دوستانی که فنی هستند و تجربه و مطالعه دارن میدانند در یک کلاس D به صورت بریج عناصر ماس فت به فور استفاده میشوند .این ماس فت در خروجی قدرت روی هت سینک بسته شده اند .علاوه بر اینها دو ماسفت قدرت 27امپری 600 ولتی که ساخت VISHAYهست در خروجی مدار مدار سویچینگ تغذیه بکار گرفته شده است .مارک بیس ظاهرا مشتری ثابت این ماسفتهاست .در گیت درایو هم ای سی IR21531 استفاده شده .متاسفانه ورود ولتاژ دو برابر این قطعات را معیوب کرده بود .با توجه به قیمت دستگاه و حساسیت مشتری ترجیح داد خودش از خارج و از فروشگاه معروف MOUSERکه قطعات اورجینال را فقط عرضه میکند ...چند قلم معیوب را خریداری نماید .یک ماه طول کشید و سرانجام قطعات رسید .متاسفانه خبری از ماسفتهای 27 امپری ویشای نبود .
این از همه مهمتر بود .زیرا تهیه ماس فتهای قدرت بالا همیشه از بازار داخلی ما با مشکلاتی روبرو هست .به علت گرانی و ارزش پول ما بسیاری اقدام به عرضه کپی میکنند .قطعات کپی در چین تولید شده و ربطی به براند و سازنده اصلی ندارن .گاهی هم قطعات کپی میتوانند در مدار استفاده شوند اما نه مدار تغذیه سویچینگ یک تقویت کننده 1000 واتی .با توجه به اطلاعات و تجربه ای که داشتم اقدام به سفارش از خارج از کشور و فروشگاه معروفMOUSERنمودم .اما شعبه ای که مشتری اقدام به خرید قطعات میکند این ماس فت را تمام کرده بود .و میبایست خریدار صبر میکرد.
ناگزیر تصمیم گرفتم بخش صوتی مدار را با استفاده از قطعاتی که رسیده بود تعمیر کنم .همچنین قلب مدار سویچینگ که ای سی IR21531 را داشت .با اسیلسکوپ فعالیت ایسی جدید تست شد .همه چیز عادی بود و اگر ماس فتها نصب میشد دستگاه روشن میشد .دوتا ماس فت کم قدرت تر را به صورت موقت نصب کردم .و دستگاه روشن شد .یکی از دوستان و همکاران که در زمینه ساخت تقویت کننده پرقدرت کلاس Dفعالیت دارن من را همراهی میکرد .دستگاه روشن شد و حتی صدا هم گرفتیم .با اینکه ماس فتها روی رادیاتور نصب نشده بودن ...با این حال در 15 دقیقه گرمایی در انها حس نمیشد .اما میبایست برای استفاده مداوم با بار بالاتر حتما ماس فت پر قدرت را نصب میکردیم .
ازمایش و تست سیگنال مربعی تغذیه با اسکوپ سنجش حرارت و کیفیت قابل قبول خروجی نشان میداد مشکلی در کار نیست و ما نیاز به ماس فتی مشابه ماس فت 27 امپری داریم .سرچی در اینترنت کردم و سایتی را پیدا کردم که مدعی بود برخی ماس فتها را از شعب دیجی کی اروپا خریده .اساس را بر اطمینان گذاشتم چه دلیی وجود داره که اطمینان نکنم .بعضی ماس فتها را هم غیر اورجینال مشخص کرده بودن .
این مورد در فروشندههای معتبری مثل ارا الکترونیک هم وجود داره .شاید سابقه ارا الکترونیک باعث شد که اینجا هم اعتمادم کنم .ماسفت 47N60C3را انتخاب کردیم .این ماسفت خرید از دی جی کی اتریش اعلام شده بود .اترین الکترونیک بنابر چیزی که در سایت خود نوشته از دیجی کی ماسفت میخرد و در بازار داخلی ما به مصرف کننده میفروشد .چی از این بهتر .تماس تلفنی گرفتم تا از انها در مورد ماس فتها سوال کنم .چند سالی بود که سایت اترین الکترونیک را میدیدم . حانمیجوان گوشی را برداشت و گفت که ما اطلاعات اوریجینال بودن ماس فتها را نوشتیم کنار انها .درخواست کردم با یکنفر فنی صحبت کنم که گفت در حال حاضر کسی نیست و بسرعت مکالمه ما تمام شد .4 تا ماسفت را ان لاین خریدیم .وقتی پیک انها را اورد فکر کردم همه چیز خوب پیش رفته .با دوستم مقاومت پایههای D-Sرا در ولتاژ 40 ولت و عبور جریان از Gاندازه گرفتیم .
خوب بود نشان از قدرت میداد .
شکل جعبه هم مطابقت داشت با انچه که مارک بیس از ویشای استفاده میکرد .
با صرف زمان کافی قطعاتی را که روی هیتسینک بسته میشد را در اوردم و همه را با شارژ خمیر سیلیکون روی هتسینک منتقل کردم .و سپس مجدد بر روی PCBپایهها لحیم کاری شد .دستگاه را ابتدا با 150 ولت راه اندازی کردم صدایی از ترانسفور ماتور کاهنده شنیدم .اما پانل دستگاه روشن شد و رلههای تقویت کننده وصل شدن و فن هم کار کرد .ابتدا فکر کردم صدا از فن هست .بسرعت تقویت کننده را از برق جدا کردم .چیزی غیر عادی نبود این بار با 220 ولت روشن کردم دوباره فن روشن شد و لامپهای جلو و رلهها جذب شدن .حس کردم در هیت سینک حرارت هست
چرا ؟هنوز 20 ثانیه نگذشته بود که فیوز میز کارم صدا داد و برق قطع شد
دوستانی که تجربه دارن اطلاعات دارن و با سویچینگ کار کردن میدونن چه اتفاقی افتاد .فیبر را در اوردم و تست ساده اهمیمشخص کرد ماس فتهای اترین الکترونیک شورت شده بودن انهم از طریق 3 پایه خود
همه میدونند که ماسفتهای پر قدرت اورجینال وقتی خراب میشوند این دو پایه D-Sهست که اتصال کوتاه میشود و پیوند گیت چیزی به صورت شورت شدن و اتصال کوتاه اغلب ندارد .
ماس فتهای ارزان قیمت IRF840مجدد در مدار قرار گرفت و بدون هت سینک و بدون گرماو سرانجام بدون عیب روشن شد و به کار ادامه داد.مطمن شدیم که صدمه جایی نخورده و ماسفتی که از اترین الکترونیک به عنوان اورجینال خریداری شده متاسفانه جواب نداده.